RTL Nieuws maart 2024
We hebben in Nederland te maken met een heuse 'luierberg'. 8 procent van ons restafval bestaat uit luiers, zowel van kinderen als incontinente ouderen. De Koninklijke Nederlandse vereniging voor afval- en reinigingsdiensten (NVRD) trekt aan de bel en pleit voor 'meer betaalbare' wasbare opties, recycling en het eerder zindelijk maken van kinderen.
Bij het Zeeuwse kinderdagverblijf Villa Valentijn werken ze al vijf jaar alleen met wasbare luiers. "We staan erom bekend", zegt directeur Annemieke Blansjaar. Ouders weten waar ze aan beginnen en hebben geen moeite met het fenomeen, zegt ze. "Ze stappen thuis ook over op de wasbare versie."
Een wasbare luier is niet meer 'zoals vroeger' een katoenen doek. Ze zijn er tegenwoordig in verschillende vormen en maten en bestaan meestal uit een voorgevormd luierbroekje met inlegdeel om de ontlasting op te vangen. Het inlegvel gooi je na gebruik weg, de rest van de luier kun je wassen en hergebruiken.
'Luier is té comfortabel'
Blansjaar zag op de verjaardag van haar kleinkind een wasbare zwemluier en begon zich daarna te verdiepen in alternatieven voor de wegwerpluier. Toen ontdekte ze ook hoe slecht die luiers zijn voor het milieu. Ze zorgen er volgens haar ook voor dat kinderen minder snel zindelijk worden: "Conventionele luiers zijn zo comfortabel dat kinderen niet meer voelen wanneer ze vies zijn", aldus Blansjaar.
Afvalberg
Totaal afval luiers en incontinentiemateriaal per jaar: 400.000 ton.
200.000 ton luiers voor jonge kinderen en 200.000 ton incontinentiemateriaal voor ouderen.
Een kind verbruikt op dit moment 5400 luiers tot het zindelijk is, dat is 300 kilo aan luiers per kind per jaar.
Een wasbare luier heeft 30 procent minder milieu-impact.
Eerder zindelijk maken zorgt (gemiddeld) voor 20 procent minder milieu impact.
200 miljoen kilo
We gooien te veel luiers weg in Nederland, zegt luier-expert Marten Boels van de NVRD. "Het gaat om 200 miljoen kilo luiers van baby’s én 200 miljoen kilo van volwassenen, per jaar, het is echt enorm veel afval." Het overgrote deel komt terecht in de verbrandingsoven, aldus Boels. Hij noemt het zonde, omdat er technieken bestaan om de luiers te recyclen. In sommige gemeenten worden de luiers apart ingezameld om dat te doen.
NVRD wil graag dat er meer recycle-capaciteit bijkomt. Hij ziet een oplossing in het eerder zindelijk maken van kinderen, waar dat nu juist steeds later gebeurt: "Kinderen worden gemiddeld met 3,5 jaar zindelijk, is dat eerder dan heb je ook minder luiers nodig", zegt Boels. Volgens de vereniging moet de overheid een programma inrichten om kinderen eerder zindelijk te maken.
Den Haag moet wakker worden
"We hopen vooral dat men in Den Haag snapt dat er echt wat moet gebeuren", zegt Boels. De NVRD presenteerde vorige maand een stappenplan aan de Tweede Kamer om de afvalberg te verkleinen. Ook wasbare luiers kunnen een oplossing zijn, omdat ze minder belastend zijn voor het milieu. Kinderopvangcentra en verzorgingstehuizen moeten ze, net zoals Villa Valentijn, meer gaan gebruiken, vindt NVRD.
Ook moeten ouders die het minder breed hebben een tegemoetkoming krijgen om wasbare luiers te kunnen betalen.
Drempels voor consument
Volgens kenniscentrum Milieu Centraal zijn er tegenwoordig meerdere aanbieders van wasbare luiers, maar is die luier niet altijd even bekend bij de consument. Zo liggen de luiers niet standaard in het schap van de supermarkt.
Ook kunnen er twijfels bestaan over de hygiëne rondom wasbare luiers, omdat mensen soms denken dat de luier met poep en al in de wasmachine moet. Het inlegvel van de luier moet dat juist voorkomen. Ook gelden de hoge aanschafkosten voor sommigen als drempel, hoewel wasbaar over de hele gebruiksduur volgens Milieu Centraal juist goedkoper is dan wegwerp. En dat staat nog los van de milieuvoordelen.
Alleen maar voordelen
Bij Villa Valentijn hoeven ze daar in ieder geval niet meer van overtuigd te worden. "Je merkt het wekelijks met het afval, dat we minder hoeven te laten ophalen. Daar hebben we het ook voor gedaan", zegt Blansjaar.
En door de kinderen die sneller zindelijk zijn ben je ook veel sneller van de luiers af. "Dat scheelt een hoop geld. Voor de ouders, voor ons. Het is beter voor het milieu. Ik zie alleen maar voordelen."